Groen in straten en op pleinen

De hoek van de Boomsesteenweg met de Camille Huysmanslaan wordt omgetoverd tot een biodivers wonderwoudje. Deze groene oase wordt cocreatief met buurtbewoners aangelegd om er tot rust te komen, te spelen en elkaar te ontmoeten. Een plaats voor mens en natuur. Een 1/5de medewerker coördineert.

Het Kiel

Een wonderwoudje is een ecologische hotspot midden in de bebouwde omgeving. Inheemse boom- en plantensoorten versterken de biodiversiteit. Ze leveren ook heel wat ecosysteemdiensten: verkoeling, luchtzuivering, CO2-opslag. Een wonderwoudje is er voor en door de omwonenden: inspraak en draagvlak staan voorop. Hoe een wonderwoudje eruitziet en waar het voor gebruikt wordt, is telkens anders en afhankelijk van de noden en wensen van de buurt. Een wild bosje met een rustplek, picknickbanken tussen de bloemen, een avontuurlijk speelterrein onder de bomen ... Alles kan, mens en natuur staan centraal. De locatie van dit wonderwoudje is nog niet bepaald, maar de partners hebben er al wel ideeën over. Het kan gaan om een verloren grasveld tussen appartementsgebouwen, een ongebruikt pleintje ... Al vanaf 200 m² en 10 meter breed is het mogelijk om een wonderwoudje aan te leggen. Eens de locatie bekend is, gaan we co-creatief aan de slag. Uit de zoekfase komen we al heel wat te weten over de diverse noden en wensen in de wijk. Deze maken we nu concreet voor het wonderwoudje. Welke invulling geven we eraan? Inspraak gebeurt op maat van de context, bijvoorbeeld via focusgroepen, enquêtes in de buurt, workshops met belanghebbenden ... Een eerste plan wordt verfijnd samen met verschillende doelgroepen en het district. Na het finale ontwerp volgt de aanleg. Partners en buurtbewoners planten samen het nieuwe groen. Dat vergroot nog het draagvlak. In een vroeg stadium van het project zetten we ook de krijtlijnen voor het beheer uit. Welke rol kan het district spelen? We zoeken ambassadeurs in de wijk die mee willen waken over het behoud van het wonderwoudje. Voor het realiseren van dit wonderwoudje, vallen we terug op eerdere ervaringen. In 2022 werkten BOS+, comité Bump en district Antwerpen succesvol samen bij de aanleg van een wonderwoudje aan het Jan Lighthartplein. Een tweede wonderwoudje, aan het Hof van Tichelen, is in voorbereiding. Meer info over Wonderwoudje: https://www.gemeentevoordetoekomst.be/toolbox/een-wonderwoudje-jouw-gemeente.

Hoewel op het Kiel relatief veel open ruimte is, heeft deze vaak geen invulling. Er zijn veel verloren grasvelden, maar weinig stukjes (waardevol) groen. De buurt snakt naar natuur en ziet veel waarde in meer bomen en struiken. Dit kwam naar boven tijdens de participatietrajecten van het wonderwoudje aan het Jan Lighthartplein en aan het Hof van Tichelen (burgerbegrotingsproject 2022 en 2023). Bovendien is er in deze dichtbewoonde wijk veel nood aan plekken om te ontmoeten, spelen, rusten ... De vraag naar picknickbanken om bij mooi weer buiten te kunnen eten is groot. Naast de duidelijke vraag voor meer gebruiksgroen, heeft een wonderwoudje in het algemeen een grote meerwaarde. Bomen reguleren onze temperatuur en zorgen voor zuivere lucht en een betere waterkwaliteit. Ze bevorderen de biodiversiteit, creëren visuele buffers, zorgen voor infiltratie van het water wanneer er te veel is en geven het af wanneer er te weinig is. Ze beperken of verhinderen erosie en zorgen voor natuurlijke evenwichten (bv. bestuivers). Én: het zijn favoriete speel- en ontspanningsplekken. Spelen, rusten of bewegen in het groen heeft tal van voordelen voor ons mentaal welzijn en ontwikkeling. Elke boom is bovendien een meerwaarde in de broodnodige aanpassing aan ons veranderende klimaat. De functies die bomen voor ons vervullen, worden ook nog eens versterkt als ze in groep staan, waardoor er een complex ecosysteem ontstaat, goed voor natuur en bewoners.

Van locatie zoeken naar een wonderwoudje aanleggen: op een jaar tijd kan dat krap zijn qua timing. We spelen hierop in door voldoende tijd uit te trekken voor de eerste stap en om de resultaten grondig te bespreken met het district en eventueel andere betrokkenen. Zo verwachten we een geschikte locatie te vinden die inspeelt op de noden van de buurt. Tijdens de twee vorige wonderwoudjes-projecten is dat vlot verlopen.

1. locatie definitief selecteren (januari - februari): partners en district. 2. De vertegenwoordigers van comité Bump zoeken naar partners en geëngageerde bewoners en stellen een werkgroep samen van personen die de wijk representeren (maart - april). 3. Participatie wonderwoudje (mei-juni): uit stap 2 komt al veel input, in deze stap gaan we concreet op zoek naar welke invulling het wonderwoudje kan krijgen. Verschillende doelgroepen worden betrokken. Hieruit wordt een eerste plan opgesteld, waar voor eind juni feedback op komt. 4. Finaal ontwerp (juli-augustus): het finale ontwerp, inclusief soortenkeuze en beheerplan, wordt afgewerkt en voorgelegd aan het district. 5. Voorbereiding aanleg (september-oktober): bestellingen worden geplaatst, de aanleg wordt praktisch voorbereid. 6. Aanleg (november-december): de aanleg gebeurt zo veel mogelijk met de buurt. We organiseren een publiek plantevenement waar iedereen welkom is. Zo wordt het wonderwoudje helemaal van de buurt, ook voor het onderhoud.

Plantmateriaal (bomen, struiken, vaste planten) en hulpmiddelen (boompalen, afscherming) Infrastructuur (banken, speelelementen)

Drukwerk, materiaal workshops, drankjes plantactie, vervoerskosten

Medewerker BOS+ die project leidt en inhoudelijke invulling geeft (hele jaar). Plus opdracht comité Bump (klein deel participatie begeleiden)